Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka

Program Wczesnego Wspomagania Rozwoju Małego Dziecka - Specjalistyczna Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna „TOP”

Podstawy prawne:

1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dn. 24 sierpnia 2017r. w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci.
2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dn. 7 września 2017r. w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych.

Główne cele programu:

1. Wczesne rozpoznanie niepełnosprawności dziecka i stymulowanie jego rozwoju  aż do podjęcia nauki w szkole.
2. Wnikliwe poznanie sytuacji dziecka i jego rodziny oraz zaprojektowanie pomocy adekwatnej do jego potrzeb.
3. Podjęcie systematycznego kompleksowego działania na rzecz rozwoju dziecka  i poprawienia jego sytuacji życiowej.
4. Wyposażenie gabinetu wczesnego wspomagania w niezbędne pomoce terapeutyczne, dydaktyczne i rehabilitacyjne.
5. Odpowiednie dokumentowanie przez Zespół Wczesnego Wspomagania pracy diagnostyczno-terapeutycznej z dzieckiem i rodziną.
6. Podnoszenie kwalifikacji i doskonalenie własnego warsztatu pracy przez specjalistów tworzących Zespół.

Opis oraz krótka charakterystyka metod i technik pracy z dzieckiem i rodziną wykorzystywanych przez specjalistów podczas zajęć terapeutycznych:

1. Pedagogika lecznicza Marii Montessori

Maria Montessori należała do grona najwybitniejszych pedagogów minionego stulecia.Z pochodzenia była Włoszką, z wykształcenia natomiast lekarzem psychiatrą. Początkowo zajmowała się problematyką dzieci upośledzonych by stopniowo przejść do pracy i doświadczeń pedagogicznych z dziećmi zdrowymi. Obserwując dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych  dostrzegła, iż posiadają one wewnętrzną siłę stymulująca je do rozwoju. By mogła się ona ujawnić, wystarczy stworzyć im odpowiednie warunki i zastosować odpowiednią metodę pracy nad ich rozwojem. Pedagogika Montessori wynika z humanistycznej koncepcji afirmującej człowieka jako podmiot. Akceptuje dziecko takim jakie ono jest, obdarza go szacunkiem i miłością.  Dziecko jest zawsze w centrum – powinno się rozwijać według własnego planu i rytmu oraz własnych możliwości. Pedagogika ta opiera się na zasadzie, że dziecko posiada wewnętrzną życiową siłę i chęć do nauki. Według Marii Montessori  w rozwoju dziecka występują okresy wzmożonej wrażliwości zwane wrażliwymi fazami czyli okresy najbardziej korzystne do wyuczenia się określonej umiejętności, sprawności czy nabycia wiedzy o świecie.

Podstawą metody Montessori jest nauczanie wielozmysłowe. Umożliwia to oddziaływanie na wiele zmysłów, co jest warunkiem niezbędnym do powstawania skojarzeń w procesie zdobywania doświadczeń i wiedzy.

Indywidualizacja pracy oraz aktywne metody uczenia się czyli uczenie przez działanie  spełniają rolę terapeutyczną  tym skutecznej, im młodsze jest dziecko, posiada ono bowiem pamięć kinestetyczną – pamięć mięśni, dzięki którym proces uczenia zostaje wzmocniony.

Pedagogika Montessori opiera się na duchowym planie rozwoju dziecka. Obserwując bacznie dziecko Maria Montessori doszła  do wniosku, że:

• dziecko potrafi samo dokonać wyboru,
• dziecko lubi powtarzać ćwiczenia,
• dziecko ma wspaniałą zdolność koncentracji, jeśli jest zainteresowane tym co robi,
• dziecko lubi porządek i sensowne zajęcia,
• dziecko nie domaga się nagrody ani kary,
• poczucie godności wzrasta u dziecka, kiedy ma możliwość wyboru zajęcia i czasu na nie.

Czynnikiem rozwoju i podstawą wychowania jest więc aktywność dziecka, która zdaniem Montessori jest naturalną jego potrzebą,  a zarazem oznaką i warunkiem rozwoju.

Małe dziecko zdobywa najwięcej wiedzy poprzez własną pracę , aktywność, samodzielne działanie.

Aby umożliwić dzieciom rozwój należy przygotować otoczenie, w którym miałoby swobodę wyboru materiałów do pracy, działań i odkryć.  W przygotowanym otoczeniu istotna rolę odgrywają meble i przedmioty codziennego użytku dostosowane rozmiarami do potrzeb dzieci. Jest to ważne ze względu na rozwój ich samodzielności. Manipulując przedmiotami dzieci kształcą zdolności ruchowe i intelektualne, wzbogacają wiedzę o najbliższym otoczeniu. Składnikiem przygotowanego otoczenia jest materiał rozwojowy – odwołuje się ono do wrażliwych faz dziecka i prowokuje polaryzacje uwagi. Materiał stwarza dziecku samokontrolę poprawności własnego działania przez możliwości kontroli błędów. Materiały stymulują zarówno rozwój dzieci zdrowych jak i tych z deficytami intelektualnymi i  ruchowymi.        

2.  Program Rozwoju Komunikacji MAKATON aut. Bogusławy Kaczmarek.

Makaton – został stworzony w latach 70-tych w wielkiej Brytanii. Autorką projektu jest Margaret Walker. Projekt był próbą znalezienia skutecznej metody porozumiewania się dzieci i dorosłych z poważnymi trudnościami w uczeniu się oraz komunikowaniu się. Makaton jako wspomagający i alternatywny sposób porozumiewania się wykorzystuje elementy komunikacji totalnej: słuchowe, migowe (gesty), wzrokowe (symbole)  i ustne (mowa).  Podejście multi – modalne , gdzie jeden sposób ułatwia drugi , daje możliwość swobodnej ekspresji, służąc zarówno dzieciom , jak i dorosłym jako „głos” umożliwiający kontakt z innymi ludźmi oraz uczestniczenie w codziennym życiu. Na program składają się znaki manualne – gesty oraz znaki graficzne – symbole. Gestom i symbolom towarzyszy zawsze mowa. Makaton posiłkuje się również  mimiką, językiem ciała oraz ukierunkowaniem i umiejscowieniem gestu, co dodatkowo wzmacnia przekazywaną informację.

W Polsce wykorzystywana jest Polska Wersja Makatonu ( polskie słownictwo i polskie gesty), która została przystosowana do warunków kulturowych i socjoekonomicznych kraju przez Bogusławę Kaczmarek  w latach 2001 –2005.

3. Elementy terapii zabawą

A. M. Jernberg twierdzi, że sprzyjającymi warunkami zaspakajania przez dziecko jego naturalnych potrzeb rozwojowych i rozwiązywaniu jego aktualnych problemów życiowych w twórczy i stosowny do wieku sposób jest spontaniczna aktywność dziecka wyzwalana podczas zabawy.W proponowanych zabawach autorka odwołuje się do codziennych interakcji matki z niemowlęciem. , do czynności opiekuńczych, strukturalizacji, narzucania się i prowokowania, które zawsze występują w relacjach dziecko – dorosły. Zabawa stanowi ważny środek wspomagania rozwoju poznawczego dziecka i stanowi użyteczną formę terapii wówczas, gdy dorosły dostosuje swoje zachowanie do właściwie zidentyfikowanych potrzeb dziecka. Wyróżniamy 6 kategorii zachowań zabawowych dziecka, które można podtrzymywać, wzmacniać lub wywoływać:

• zwracanie przez dziecko uwagi wzrokowej lub słuchowej na zabawkę,
• złożone powiązania zabawowe przedmiotów – dziecko dotyka lub łączy razem dwa lub więcej przedmiotów, dopasowując je, zestawiając, np.; nakłada pokrywkę na garnuszek,
• zabawa w udawanie czegoś – dziecko nalewa herbatę z pustego czajnika do filiżanki,
• zabawa komunikacyjna – zachodzi w niej zwrotność czynności, np. dawanie, zabieranie,
• prosta motoryczna zabawa eksploracyjna – badanie ustami, chwytanie, podnoszenie, rzucanie, szarpanie, darcie, uderzanie, itp.,
• zabawy polegające na wywoływaniu efektów słuchowych   i wzrokowych, np.: kręcenie tarczą telefonu, dzwonienie dzwonkiem, grzechotanie, itp.

4. Metoda Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborn

Metoda Ruchu Rozwijającego została stworzona w latach sześćdziesiątych przez angielską nauczycielkę wychowania fizycznego Weronikę Sherborne. MRR to system ruchowych ćwiczeń - zabaw – relacji zbudowany w oparciu o wczesnodziecięce zabawy rodziców  z dziećmi. Jest przeznaczony do pracy z dziećmi z zaburzeniami rozwoju psychoruchowego. Wspomaganie rozwoju psychoruchowego dzieje się w efekcie rozwijania przez ruch świadomości własnego ciała, świadomości przestrzeni, usprawniania ruchowego oraz dzielenia przestrzeni z innymi osobami i nawiązywania  z nimi za pomocą ruchu bliskiego kontaktu. W metodzie tej szczególny nacisk kładzie się na wyrównywanie rozwoju sfery ruchowej, kształtowanie umiejętności nawiązywania pozytywnych relacji z innymi osobami poprzez wspólne doświadczenia ruchowe, a także na budowanie   i umacnianie zaufania do siebie i innych oraz kreatywne wyrażanie siebie.

5. Programu TEACCH zainaugurowany przez Erica Schoplera w 1966r w USA  w Północnej Karolinie 

Przez lata zespół TEACCH opracował procedury i programy nauczania dla dzieci autystycznych. Proces nauczania składa się z trzech stopni:

1. Na wstępie dokonuje się oceny poziomu rozwoju dziecka na podstawie jego możliwości w różnych dziedzinach nauki.

2. Na bazie tej oceny opracowuje się strategie nauczania, która ma pomóc w realizacji krótkofalowych i odległych celów nauczania.

3. Cele te wprowadza się w życie w ramach indywidualnego programu poprzez specyficzne ćwiczenia.

Program terapii i nauczania dla dzieci autystycznych i z zaburzeniami  w komunikowaniu się oraz innymi deficytami rozwojowymi zakłada stałą konieczność współpracy z rodzicami. W

programie przyjęto również zasadę integracji ćwiczeń w domu z rodzicami, specjalnego

nauczania w szkołach publicznych i wsparcia społecznego .

6. Kinezjologia Edukacyjna Paula Dennisona

Twórcą Kinezjologii Edukacyjnej jest pedagog Paul Dennison, pionier w dziedzinie badań nad mózgiem i jego możliwościami. W ramach kinezjologii edukacyjnej Dennison stworzył program Gimnastyki Mózgu, którego podstawą jest swobodny ruch. Program ten polega na wykonaniu prostych ćwiczeń, które powodują prawidłową współpracę półkul mózgowych, która potrzebna jest do doskonalenia nowych wybranych umiejętności. Rozwój fizyczny jest podstawą samodoskonalenia się wewnętrznych czynności psychicznych. Dlatego dziecko wykonując ćwiczenia pobudza swój naturalny rozwój.

7. Metoda Dobrego Startu Marty Bogdanowicz

Metoda Dobrego Startu ma na celu aktywizowanie rozwoju funkcji psychomotorycznych oraz korygowanie zaburzeń rozwoju dzieci. Zawiera ona syntezę elementów wzrokowych, słuchowych i ruchowych, kształtując jednocześnie kilka analizatorów. Pracując ta metoda dzieci łatwiej przyswajają sobie litery, czytanie sprawia im mniej trudności. Zajęcia trwają około 1 godziny i zawierają:

1. Zajęcia wprowadzające:

• Ćwiczenia orientacyjno-porządkowe mobilizujące do zajęć,
• Słuchanie piosenki, która towarzyszyć będzie w toku zajęć,
• Sprawdzenie rozumienia tekstu piosenki,
• Korekta wypowiedzi pod względem poprawności wymowy, ćwiczenia słuchu fonematycznego, ćwiczenia ortofoniczne.

2. Zajęcia ruchowe:

• Zabawa ruchowa oparta na treści piosenki – ćwiczenia dużej i małej motoryki,
• Wprowadzenie elementów kształtujących i usprawniających orientację w schemacie własnego ciała oraz przestrzeni.

3. Ćwiczenia ruchowo – słuchowe.

4. Ćwiczenia ruchowo – słuchowo – wzrokowe.

8. Program psychostymulacji dzieci w wieku przedszkolnym z deficytami i zaburzeniami rozwoju - aut. Anny Franczyk, Katarzyny Krajewskiej

Program przeznaczony jest do pracy z dziećmi zdrowymi a także z deficytami i zaburzeniami rozwojowymi jak: mózgowe porażenie dziecięce, zaburzenia emocjonalne, zaburzenia w zakresie motoryki, mowy, myślenia pojęciowego, niepełnosprawnymi ruchowo (motoryka mała i duża), z deficytami rozwojowymi. Umożliwia on dzieciom zdobycie wiedzy i umiejętności na miarę ich możliwości, kształtowanie właściwych interakcji osobowych, kształtowanie postaw otwartości i samoakceptacji. Ma na celu również przygotowanie dzieci do samodzielnego funkcjonowania w społeczeństwie. Program obejmuje cztery poziomy pracy terapeutyczno - stymulacyjnej:

a) poziom zmysłowy,

b) poziom poznawczy,

c) poziom odkrywczo-badawczy,

d) poziom abstrakcyjno-symboliczny.

Podczas zajęć terapeutycznych dostosowuje się prowadzone zabawy i ćwiczenia do indywidualnego tempa rozwoju dziecka, uwzględnia się jednocześnie jego braki, zainteresowania i mocne strony.

9.  „Patrzę – widzę – działam” – ćwiczenia rozwijające odbiór i uczenie się przez zmysły dla dzieci w wieku przedszkolnym aut.   Małgorzaty Domagalskiej

Ćwiczenia opracowane są w oparciu o koncepcję integracji sensomotorycznej oraz metodę M. Frostig percepcji wzrokowej.

Proponowane zajęcia pozwalają usprawnić zaburzone funkcje dziecka poprzez zestaw zabaw, ćwiczeń , piosenek, rysunków chętnie wykonywanych przez dzieci, łatwych   i dających jednocześnie bardzo duże efekty terapeutyczne. Jest to swoista terapia poprzez zabawę. Dzieciom towarzyszy radość i chęć eksploracji świata, rodzicom i terapeutom poczucie kompetencji i zadowolenie.

10.    Ćwiczenia grafomotoryczne według Hany Tymichowej  - Marta Bogdanowicz

Autorką większości ćwiczeń zaproponowanych w publikacji jest Hana Tymichowa, która w latach siedemdziesiątych założyła szkołę dla dzieci dyslektycznych. Ćwiczenia przeznaczone są dla dzieci w wieku przedszkolnym 5 – 8 lat. Mogą je wykonywać dzieci zarówno praworęczne jak i leworęczne. Ćwiczenia te pomagają dziecku w osiągnięciu gotowości do nauki pisania. Spełniają rolę usprawniająca i stymulującą, gdyż wpływają na rozwój motoryki rąk i koordynacji wzrokowo-ruchowej. Niewłaściwa technika wykonywania czynności graficznych jest przyczyną niskiego poziomu graficznego pisma i rysunku. Niniejsze ćwiczenia są wskazane dla tych dzieci, u których zaobserwowano:

- wadliwą pozycję ciała podczas zajęć graficznych,
- nieprawidłowe ułożenie ręki lub palców,
- nieprawidłowy sposób trzymania pióra lub ołówka,

• programy komputerowe do pracy z dziećmi w wieku 0-6 lat („Mówiące obrazki”, „Zwierzaki”, „Akademia Malucha- kształty, litery, cyfry”, „Królik Bystrzak”, ,, Logopedia”, Logorytmika”itp.,)
• ”Opowieści familijne” – słuchanki o różnorodnej tematyce (płytki CD,scenariusze zajęć,  magnetofon),
• piosenki przedszkolaka  - płytki CD, itp.
• pomoce do ćwiczeń ruchowych i równoważnych (materace, kształtki, krawężnik, liny, worki do skakania, suchy basen, kamienie sensoryczne, piłka Bobathów, woreczki z różnymi materiałami, piłki różnej wielkości, schody, oberżyna, itp.),
• Na podstawie powyższych aktów prawnych w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Staszowie zostały przez Panią dyrektor Henrykę Markowską powołane Zespóły Wczesnego Wspomagania Rozwoju składające się z następujących specjalistów:

11. Metoda Krakowska

Jest systemową terapią funkcji poznawczych dzieci z różnymi zaburzeniami rozwojowymi i genetycznymi. Powstała dzięki wieloletnim doświadczeniom terapeutycznym oraz badawczym. Podstawowym założeniem metody jest stymulacja rozwoju intelektualnego dziecka. Budowanie systemu językowego umożliwia nie tylko komunikację, opisywanie i wyjaśnianie  świata, ale także budowanie własnej tożsamości.  Nie chodzi tylko o naukę mowy, czy naukę czytania, ale o osiąganie kolejnych etapów w rozwoju wszystkich funkcji poznawczych. Częścią tej metody jest symultaniczno–sekwencyjna nauka czytania bazująca na sylabach. Najlepszy wiek na rozpoczęcie nauki czytania przypada na okres między drugim, a czwartym rokiem życia.

12. Bajkoterapia

Wykorzystywana jest w pracy z dziećmi wymagającymi wsparcia ze strony osób trzecich. Realizuje się ją poprzez czytanie dzieciom właściwej dla danego problemu opowieści terapeutycznej. Wśród bajek terapeutycznych można wyszczególnić takie grupy jak bajki psychoterapeutyczne, psychoedukacyjne oraz relaksacyjne. Każda z nich dedykowana jest dzieciom z innymi problemami.

Bajkoterapia pomaga w przezwyciężeniu lęków związanych z różnymi sytuacjami. Wykorzystuje się odpowiednio dobrany tekst. Dzięki temu w psychice dziecka pojawia się pozytywne myślenie, dzieci zaczynają rozumieć swoje uczucia, ich przejawy, a także przyczyny. Bajki terapeutyczne pokazują jak trzeba sobie radzić i przedstawiają pewne wzorce postępowania. Sprawiają, że dzieci zaczynają rozumieć świat, w którym żyją, przestają czuć się samotnie.

13. Integracja Sensoryczna

Terapia integracji sensorycznej to terapia przez ruch. Według twórczyni tej metody Jane Ayers przejście informacji odebranych przez receptory, prawidłowe ich opracowywanie, organizacja przez kolejne poziomy układu nerwowego od pnia mózgu, twór siatkowaty, móżdżek do kory mózgowej gwarantuje coraz bardziej szczegółową, precyzyjną interpretację odbieranych wrażeń i kojarzenie ich z uprzednimi doświadczeniami. Brak zakłóceń w tym procesie służy prawidłowemu postrzeganiu rzeczywistości, adekwatnemu zachowaniu dziecka i przebiegu uczenia się. Rozwój społeczny, emocjonalny i poznawczy dziecka przebiega wtedy zgodnie z normami rozwojowymi. Trudności na poziomie organizacji odbioru wrażeń mogą natomiast blokować rozwijanie zdolności do koncentracji uwagi i uczenia się zachowania celowego. Mogą powodować zaburzenia rozwoju funkcji percepcyjnych i ruchowych.

SPPP TOP:

- surdopedagog, surdologopeda  mgr Ewa Kozłowska

- pedagog-terapeuta SI mgr Agnieszka Scisłowska

-psycholog Agnieszka Buczkowska

- logopeda mgr Edyta Brzusko, Monika Szymańska-Matejek

Koordynatorem Zespołu w SPPP TOP jest pracownik powołany przez dyrektora placówki psycholog Agnieszka Buczkowska

Zespół działa przez cały rok tzn., że w każdym momencie rodzic może zgłosić się o pomoc dla swojego dziecka. Wszystkie działania wokół dziecka prowadzone są  za pisemną zgodą rodziców.

Zespół wykonuje czynności zarówno diagnostyczne, jak i terapeutyczne. W ramach diagnostyki wykonywane są specjalistyczne badania psychologiczno–pedagogiczno-logopedyczne oraz wydawane są opinie o wczesnym wspomaganiu rozwoju małego dziecka. Natomiast w ramach terapii prowadzone są zajęcia terapeutyczne z psychologiem, pedagogiem lub logopedą – w zależności od problemów rozwojowych dziecka.

Indywidualny program terapeutyczno-edukacyjny do pracy z dzieckiem zawiera następujące informacje:

• dane osobowe dziecka (imię i nazwisko, datę urodzenia,  adres zamieszkania, telefon kontaktowy),
• metody i formy pracy,
• pomoce edukacyjne, terapeutyczne, pomoce do ćwiczeń gimnastycznych, itp.,
• cel główny oraz szczegółowe cele pracy,
• zakres i zadania terapeutyczne dla dziecka ,
• zadania dotyczące  współpracy z rodzicami i instytucjami oświatowymi i poza oświatowymi działającymi na rzecz prawidłowego rozwoju dziecka

Zespół dokumentuje wszystkie czynności wykonywane wokół dziecka.

Dokumentacja diagnostyczna znajduje się w teczkach indywidualnych dziecka. Zawiera ona:

• wyniki badań psychologicznych,
• wyniki badań pedagogicznych,
• wyniki badań logopedycznych,
• dokumentację medyczną dostarczona przez rodzica,
• wniosek w sprawie badań diagnostycznych,
• wniosek w sprawie wydania opinii o potrzebie wczesnego wspomagania,
• opinie o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju,
• inną dokumentacje, np.: opinia z przedszkola, Orzeczenie o Niepełnosprawności, itp.

Dokumentacja terapeutyczna składa się z następujących dokumentów:

• karty informacyjnej o dziecku,
• kserokopii opinii o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju,
• kontraktu zawartego między rodzicem a specjalistą z poradni,
• indywidualnego programu pracy terapeutyczno-edukacyjnej,
• programu spotkań grupowych dla rodziców,
• kart ćwiczeń dla dziecka,
• karty współpracy z rodzicami,

Wytwory pracy dziecka są gromadzone w oddzielnych teczkach, do wglądu rodziców.

Inna dokumentacja prowadzona przez Zespół to :

• harmonogram pracy Zespołu Wczesnego Wspomagania na bieżący rok szkolny,
• skorowidz  dzieci, z którymi prowadzone są zajęcia,
• sprawozdania ilościowe i jakościowe podsumowujące całoroczną pracę z dziećmi i rodzicami,
• notatki ze spotkań roboczych Zespołu dotyczące spraw dzieci i spraw bieżących, jak zamawianie pomocy do pracy terapeutycznej z dziećmi, remonty, zdobywanie dodatkowych pieniędzy, tworzenie indywidualnych programów do pracy z dziećmi, pisanie projektów, itp

BEZPOŚREDNIA POMOC DZIECKU I JEGO RODZINIE

 I ETAP PRACY –  Ocena rozwoju psychoruchowego dziecka czyli wieloaspektowa diagnoza specjalistyczna

 

Zadania Zespołu Wczesnego Wspomagania	Sposób realizacji/ formy pracy
1.Nawiązanie współpracy  z rodzicami – identyfikacja problemu. 2.Poinformowanie rodziców   o możliwościach i rodzaju pomocy dziecku badania diagnostyczne, zakwalifikowanie dziecka na zajęcia terapeutyczne. 3. Ustalenie terminów spotkań diagnostycznych dla dziecka. 4. Diagnoza środowiska rodzinnego – wizyty domowe w miarę potrzeb. 5. Zakwalifikowanie dziecka na zajęcia terapeutyczne  w poradni.	- rozmowa, - analiza dokumentacji dostarczonej od rodziców  (dokumentacja medyczna, wcześniejsze wyników badań psychopedagogicznych opinia  z przedszkola, itp.), -obserwacja spontanicznego zachowania dziecka, - analiza przypadku, - wyjaśnianie, - rozmowa, - porada,

 

II ETAPY PRACY  -  Prowadzenie zajęć terapeutycznych  z dzieckiem oraz współpraca z rodziną.

 

Zadania Zespołu Wczesnego wspomagania

Formy pracy

1. Spotkanie Zespołu Wczesnego Wspomagania   w celu omówienia najkorzystniejszych form i metod pracy z dzieckiem, ustalenie liczby godzin przeznaczonych na terapię oraz terminów spotkań terapeutycznych, omówienie form pomocy dla rodziny oraz warunków współpracy z rodzinną  i innymi instytucjami wspierającymi rozwój dziecka. Przygotowanie kontraktu dla rodziców i uzyskanie zgody na prowadzenie terapii. 2. Opracowanie przez Zespół Wczesnego Wspomagania Rozwoju indywidualnego programu terapeutyczno -edukacyjnego do pracy indywidualnej z dzieckiem. 3. Zapoznanie  i udostępnienie rodzicom Indywidualnego Programu terapeutyczno - edukacyjnego. Podpisanie przez rodziców  zgody na realizację programu na terenie poradni lub domu. 4. Realizacja programu – systematyczne spotkania terapeutyczne z dzieckiem  i jego rodzicami. 5. Porady i instruktaż dla rodziców, przekazywanie materiałów metodycznych do pracy z dzieckiem      w domu.  6. Szkolenia i spotkania grupowe dla rodziców. 7. Dokumentowanie pracy diagnostyczno-terapeutycznej.

-analiza dokumentacji, -rozmowy, -dyskusja, -analiza dokumentacji diagnostycznej oraz literatury fachowej, -komputerowe opracowanie programu, -rozmowa, -porady, -instruktaż, -pokaz ćwiczeń, - wyjaśnianie, - obserwacja pracy dziecka, - terapia indywidualna  z dzieckiem, - praca w małych grupkach, - praca z dzieckiem i rodzicem, - wsparcie metodyczne, - opracowywanie  i przygotowywanie pomocy do pracy z dziećmi, - warsztaty, - pogadanki, - prowadzenie odpowiedniej dokumentacji terapeutycznej

 

III ETAP PRACY -  ocena efektów pracy terapeutycznej  z dzieckiem i jego rodziną.

 

Zadania  Zespołu Wczesnego Wspomagania

Formy pracy

1. Podsumowanie pracy z dzieckiem i rodziną oraz innymi instytucjami: ·         ocena efektów terapii i realizacji założeń oraz treści indywidualnego programu terapeutyczno-edukacyjnego, ·         wyznaczenie kierunków dalszej pracy, ·         jeśli zachodzi potrzeba ustalenie zmian  w formach   i metodach pracy, ·         dokonanie oceny efektów pracy przez Zespół Wczesnego Wspomagania  w formie pisemnej notatki. 2. Omówienie z rodzicami efektów terapii oraz jeśli nadal występuje taka konieczność wyznaczenie kierunków działań pracy z dzieckiem i rodziną   w nowym roku szkolnym. 3.Monitorowanie dalszych losów dziecka.

- analiza dokumentacji terapeutycznej dziecka, - ponowna diagnoza, - analiza przypadku, - notatka pisemna, - rozmowa, - wyjaśnianie, - porady,

 

Literatrura:

1.„Program psychostymulacji dzieci w wieku przedszkolnym z deficytami i zaburzeniami rozwoju” Anna Franczyk, Katarzyna Krajewska, Oficyna wydawnicza „impuls”, Kraków 2003.

2.„Monachijska Funkcjonalna Diagnostyka Rozwojowa” Teodor Hellbrugge, Fritz Lajosi, Dora Menara, R. Schamberger, T. Rautenstrauch, Kraków 1994

3.„Pierwsze 365 dni z życia dziecka” Teodor Hellbrugge, J. Herman von Wimpffen, fundacja na Rzecz Dzieci Niepełnosprawnych , Warszawa 1995r.

4.„Diagnoza i rewalidacja indywidualna dziecka ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi” pod redakcją Marzeny Klaczak i Piotra Majewicz, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej , Kraków 2006r

5.„Terapia zabawą. Terapia przez sztukę” Maria Piszczek, CMPPP MEN, Warszawa 1997r

6.„Profil psychoedukacyjny PEP”

7.„Zindywidualizowana ocena i terapia dzieci autystycznych i z zaburzeniami                      w rozwoju. Ćwiczenia edukacyjne dla dzieci autystycznych”, przełożył Sławomir Mil, Stowarzyszenie Pomocy Osobom Autystycznym Gdańsk.

8. „Odczuwam – patrzę – działam” – scenariusze do ćwiczeń rozwijających odbiór  i uczenie się poprzez zmysły dla dzieci w wieku przedszkolnym aut. Małgorzaty Domagalskiej, Kraków 2004.

9.„Diagnoza i wspomaganie rozwoju dzieci w wieku 0-5 lat oraz wspieranie ich rodzin” – materiały z konferencji szkoleniowej, CMPPP MEN, Warszawa 1998r.

10.„Gry i zabawy dla dzieci. Od 1 miesiaca do 3 roku życia” Małgorzaty Cieślak, wydawnictwo Replika, 2007r

11.„Pedagogika Montessori w przedszkolu i szkole” Kristina Skjold Wennerstrom, Maria Broderman Smeds, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2007r.

12.„Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka od chwili wykrycia niepełnosprawności do podjęcia nauki w szkole”, MENiS, Warszawa 2005r.

13.„Jak rozwijać zmysły mojego dziecka” – Zeszyt informacyjny dla rodziców i opiekunów, PCTP, Koszalin 2001r.

14.„Wczesna interwencja” – zeszyt informacyjny dla rodziców i opiekunów, PCTP, Koszalin 2002r

Program opracowała – koordynator Zespołu WczesnegoWspomagania Rozwoju – Agnieszka Buczkowska oraz wicedyrektor Agnieszka Siwińska.

Zabawy ruchowe wspomagające rozwój społeczno-emocjonalny.

Ćwiczenia językowe: nazywanie przedmiotów i czynności. 

Ćwiczenia chwytu pęsetowe oraz doskonalące koorynacje wzrokowo-ruchową.

Ćwiczenia doskonalące stosunki przestrzenne.